زاهدان| تهیه نخستین مدل‌سازی محلی پیش‌بینی گردوخاک و خشکسالی در خاورمیانه
نماینده مشاور طرح مرکز پایش خشکسالی سیستان و بلوچستان گفت: سامانه پایش، پیش‌بینی و مدیریت خشکسالی، تغییر اقلیم و ریزگردها برای نخستین بار در خاورمیانه در سیستان و بلوچستان بومی‌سازی می‌شود.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از زاهدان، علیرضا مساح بوانی امروز در جمع مدیران استان در استانداری اظهار داشت: طرح ایجاد مرکز پایش، پیش‌بینی و مدیریت خشکسالی، تغییر اقلیم و ریزگردهای سیستان و بلوچستان توسط مجتمع بین‌المللی چند گرایشی دانشگاه خواجه‌نصیرالدین طوسی موسوم به MIC به‌عنوان مشاور طرح اجرا خواهد شد.
نماینده مشاور طرح مرکز پایش خشکسالی سیستان و بلوچستان ادامه داد: این مجتمع با مواقفت مستقیم وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و پشتیبانی و حمایت وزارت نیرو تشکیل‌شده و هدف اصلی این مجتمع ایجاد ارتباط بین دانشمندان ایرانی و خارجی و مخصوصاً انتقال آخرین‌مدل‌ها و راهکارهای حل بحران از خارج به داخل کشور است.
وی افزود: پیشنهاد این مجتمع برای حل بحران‌های ناشی از خشکسالی در سیستان و بلوچستان ایجاد مرکز پایش، پیش‌بینی و مدیریت خشکسالی، تغییر اقلیم و ریزگردهای سیستان و بلوچستان و استفاده از 5 سامانه در این مرکز است.
مساح بوانی ادامه داد: تصمیم‌گیرندگان آب در بخش‌های مختلف عواملی مانند وضعیت دما، بارش، رطوبت خاک، وضعیت پوشش گیاهی از گذشته تاکنون، وضعیت نیاز آبی گیاهان، منابع آب، ریزگردها، وضعیت کشاورزی منطقه از گذشته تاکنون و همه وضعیت همه این عوامل در آینده و اساس تغییر اقلیم در منطقه را مورد بررسی قرار می‌دهند و تا به این موضوع برسند که بهترین تصمیم برای حل بحران چه خواهد بود و این تصمیم چه تأثیری روی بخش‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، کشاورزی و منابع آب استان تأثیر داشته باشد.
این اقلیم‌شناس تصریح کرد: دانشمندانی که با MIC کار می‌کنند سامانه‌هایی را در نقاط مختلف دنیا به‌خصوص کشورهای آمریکا و کانادا و بعد از آن کشورهای اروپا رصد کردند که از این میان یک سامانه برای سیستان و بلوچستان در نظر گرفته شده است که با استفاده از آن نه تنها این استان بلکه حتی وضعیت کشورهای همسایه را نیز می‌توان مورد پایش قرار داد. این سامانه از پنج جز که عبارتند از سامانه‌های پایش و پیش‌بینی خشکسالی، هشدار ریزگردها، مدل‌سازی منابع آب، کشاورزی، اقتصادی و اجتماعی در سطح منطقه، تغییر اقلیم و سامانه تصمیم‌گیری تشکیل شده است.
وی اظهار داشت: این سامانه پیشنهادی برای سیستان و بلوچستان داده‌های خود را از داده‌های جدید بیش از 30 ماهواره در سطح دنیا و داده‌های پیشینی می‌گیرد. همچنین 5 سامانه زیرمجموعه نیز با یکدیگر در ارتباط هستند و با تشکیل گروه سامانه‌ای کمک می‌کنند تا بهترین تصمیم را در اختیار قرار گیرد.
مساح بوانی افزود: از مزایای این سامانه عدم دخالت انسانی و به‌روزرسانی پیوسته و خودکار است که می‌تواند اطلاعات را در سطوح مختلف در اختیار مدیران قرار دهد.
دانشیار دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: این سامانه می‌تواند داده‌های مربوط به دما، بارش، برف، رطوبت خاک، میزان روان‌آب و سایر اطلاعات موردنیاز در سطح سیستان و بلوچستان و اطراف را از ماهواره‌ها برداشت کند.
وی بابیان اینکه داده‌های پیش‌بینی در کشور بسیار مهم است، افزود: در حال حاضر در ایران این اطلاعات از 2 یا 3 ماهواره برداشت می‌شود که پژوهشکده اقلیم‌شناسی مشهد استفاده می‌کند اما در دنیا از 30 ماهواره استفاده می‌شود. تیمی که MIC جمع‌آوری کرده است قادر است داده هواشناسی موردنیاز کشور را که هم‌اکنون در کشورهای پیشرفته مورداستفاده قرار دارد، منتقل کنند.
مساح بوانی بابیان اینکه این سامانه برای نخستین بار در سطح خاورمیانه در سیستان و بلوچستان بومی‌سازی می‌شود، اظهار داشت: در فاز اول این طرح برای سیستان و بلوچستان و مناطق اطراف سامانه پایش و پیش‌بینی خشکسالی را درنظرگرفته‌ایم. این سامانه قبلاً برای کشور آمریکا انجام‌شده است که وضعیت دما، بارش، برف، رطوبت خاک، میزان روان‌آب و سایر اطلاعات موردنیاز را از 30 سال گذشته این کشور پایش می‌کند و همچنین وضعیت این داده‌ها را تا 6 یا حتی 9 ماه آینده پیش‌بینی می‌کند.
نماینده مشاور طرح مرکز پایش خشکسالی سیستان و بلوچستان افزود: سامانه پایش و پیش‌بینی خشکسالی قابلیت این را دارد که روی کامپیوتر و حتی به صورت اپلیکیشن روی تلفن‌های همراه مدیران نصب شود تا هر مدیر از اتفاقاتی که در منطقه‌اش درزمینهٔ بارش، دما و خشکسالی رخ می‌دهد آگاه شود.
وی درباره دقت پیش‌بینی این سامانه خاطرنشان کرد: مدل‌های پیش‌بینی‌شده توسط این سامانه برای خشکسالی در سال 2017 و نقشه‌هایی که بعدازاین تاریخ محقق شد تطابق پیش‌بینی این سامانه و واقعیت را نشان می‌دهد.
امکان پیش‌بینی ریزگردها از 16 روز قبل
مساح بوانی در ادامه به مراحل بعدی ایجاد این سامانه در استان اشاره کرد و گفت: سامانه دیگری که برای این استان پیشنهاد می‌شود و درحال حاضر در کشورهای پیشرفته درحال استفاده است، سامانه هشدار ریزگردهاست. ریزگردها در کشور ما هم عامل داخلی و هم عامل خارجی دارد که پیامد خشکسالی است. براساس اطلاعات و تصاویر ماهواره‌ای مشخص می‌شود ریزگردهایی که روی کشور ایران قرار دارد سرمنشأ آن در عربستان و آفریقا است که چون در این مناطق خشکسالی اتفاق افتاده در ایران ریزگردها را داشته‌ایم.
دانشیار دانشگاه تهران ادامه داد: ازآنجایی‌که سامانه پیشنهادی MIC می‌تواند خشکسالی را در تمام مناطق دنیا پیش‌بینی کند، بنابراین قادر است تا ریزگردها را نیز شناسایی و از 16 روز قبل پیش‌بینی کند. این در حالی است که در حال حاضر پیش‌بینی ریزگردها حداکثر 3 روز قبل از وقوع امکان‌پذیر است.
وی افزود: سامانه مدل‌سازی منابع آب، کشاورزی، اقتصادی و اجتماعی در سطح منطقه نیز سامانه‌ای مهم است که داده‌های دو سامانه قبلی یعنی پایش و پیش‌بینی خشکسالی و هشدار ریزگردها می‌تواند وارد این سامانه شود و پیش‌بینی از وضعیت منابع آب در نقاط مختلف، وضعیت کشاورزی و عملکردی که در این زمینه وجود خواهد داشت ارائه می‌دهد. این سامانه در کانادا استفاده شده و نیاز آب کشاورزی از طریق ماهواره رصد می‌شود. از اطلاعات سامانه تغییر اقلیم نیز در پیش‌بینی‌ها استفاده می‌شود.
مساح بوانی بابیان اینکه مهم‌ترین بخش در سامانه پیشنهادی MIC، سامانه تصمیم‌سازی است، اظهار داشت: با توجه به اطلاعات 4 سامانه قبلی، هر تصمیمی که به آن داده شود را بررسی کرده و نتیجه اقتصادی، اجتماعی، کشاورزی و منابع آب این تصمیم چه خواهد بود. همچنین این سامانه قادر است بهترین سناریو یا تصمیم را نیز ارائه دهد.
نماینده مشاور طرح مرکز پایش خشکسالی سیستان و بلوچستان خاطرنشان کرد: برای استفاده از این پنج سامانه در سیستان و بلوچستان مکانی مجهز به مانیتورینگ و سایر تجهیزات، موردنیاز است. از طرفی چون سیاست MIC انتقال صرف دانش و تکنولوژی نیست و درصدد است تا این تکنولوژی را بومی‌سازی کند باید زمینه برای آموزش افراد بومی در سیستان و بلوچستان فراهم شود که این آموزش‌ها توسط گروه‌های حرفه‌ای از داخل و خارج کشور به افراد بومی داده می‌شود تا مسئولان و کارمندان مستقر در استان بعدها بتوانند این سامانه را بهبود ببخشند.
وی تصریح کرد: برای سال آینده فاز یک این طرح در سیستان و بلوچستان با ایجاد سامانه پایش و پیش‌بینی خشکسالی انجام خواهد شد که بارندگی ساعتی، بارندگی روزانه، دمای روزانه، رطوبت خاک روزانه و پوشش هفتگی از 30 سال گذشته تا لحظاتی قبل به‌طور کامل پایش می‌شود و از طریق 30 ماهواره هم در قالب نقشه و هم در قالب داده به‌صورت اینترنتی و اپلیکیشن موبایل در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. همچنین از طریق این سامانه پیش‌بینی برای دما و بارش و سایر اطلاعات در آینده و صدور نقشه‌های خشکسالی امکان‌پذیر خواهد بود.
مساح بوانی افزود: آموزش نیروی انسانی و طراحی اپلیکیشن از دیگر اقداماتی است که برای فاز یک در نظر گرفته‌شده است.
انتهای پیام/م
