اصفهان| سرانجام قیام ۱۵ خرداد پیروزی خون بر گلوله بود

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، 15 خرداد در تقویم ایران روزی شناخته شده است، روزی که مردم برای نخستین بار سال‌ها قبل از انقلاب دست به قیامی خونین زدند تا مخالفت خود علیه یکی دیگر از اقدامات خاندان پهلوی را اعلام کنند.

قیامی که بعدها آن را سرمنشاء انقلاب 57 و شروع جمهوری اسلامی نامیدند، در سال 42 توسط تعداد بسیاری از جوانان مخالف با رژیم شاهنشاهی شکل گرفت و طبق آنچه در رسانه‌های آن زمان ثبت شده، با حمامی از خون به پایان رسید.

اما کشته شدن تعداد بیشماری از مردم ایران در آن روز بهانه‌ای شد تا واهمه معترضان به نظام تحت سطله پنهانی غرب ایران، کم کم به شجاعتی تبدیل شود که سال‌ها بعد بتوانند این ظلم ناروا را از بیخ و بن برکنند.

هرچند در آن سال‌ها برخی اعتراضات پنهانی و خرد در شهرهای بزرگ شکل گرفته بود وگرنه دستگیری روحانی بزرگ وقت که بعدها رهبری ایران و انقلاب اسلامی‌اش را به دست گرفت، نمی‌توانست چنین اعتراضی را بدنبال داشته باشد.

آن زمان شاه ایران با اقداماتی که به صورت سلسله مراتبی به تبعیت از سرکردگان آمریکایی و انگلیسی دربار انجام داده بود مقدمات اعتراض مردم را فراهم کرد اما همه پرسی و تصویب اصلاحات اقتصادی اجتماعی وقت منجر به شکست سکوت ملت و پس از آن قیامی دیگر علیه این رژیم از کار افتاده شد.

این لایحه که از اصولی 19 گانه صحبت می‌کرد و به "انقلاب سفید" معروف شده بود و در صدر آن اصلاحات ارضی و الغای سیستم ارباب رعیتی می‌درخشید، سبب شد امام خمینی(ره) در آن زمان به همراه جمعی از روحانیون مخالفت علنی خود را با این لایحه اعلام کنند.

بدنبال این مسئله و سخنرانی پرشور امام خمینی(ره) در 2 روز قبل از این واقعه تاریخی، شاه دستور دستگیری این روحانی مبارز را صادر کرد که در واقع صدور مجوزی برای اعتراض علنی مردم بود.

قیامی برخاسته از دل مردم

همین اتفاق به ظاهر کوچک سبب شد مردم و طرفداران و حامیان بزرگ مرد آن زمان یعنی خمینی کبیر(ره) به بهانه دستگیری وی، در شهرهای مختلف به خیابان ریخته و تظاهرات کنند.

قیام پانزدهم خرداد، قیامی کاملاً مردمی بود و تکیه‌ گاهی جز مردم رنج دیده و مظلوم ایران نداشت. اصالت این قیام، در خروش عاشقانی بود که عارفانه در راه رضای خدا، به ندای رهبر دل سوزشان پاسخ مثبت دادند و برای حمایت از آرمان‌های او به خیابان‌ها ریختند.

در آن زمان مردم ساده کوچه و بازار ایران بر ضد رژیم ستمشاهی پهلوی یک صدا و یک دل به پاخاستند و با فریاد "یا مرگ یا خمینی" جان بر کف جلوی شاه ایستادند.

سرانجام پیروزی خون بر گلوله

دانشجویان حوزه عملیه قم و دانشگاه‌های تهران از جمله نخستین نفراتی بودند که برای حمایت از روحانی مبارز و الگوی خویش به خیابان‌ها ریختند و در تهران و قم و چند شهر دیگر اعتراضات گسترده‌ای رقم خورد.

در کنار دانشجویان، کشاورزان و بازاریان و مردم ساده ایران با فریادهای رعدآسای "مرگ بر شاه" زمینه تزلزل در کاخ پهلوی را بوجود آوردند و رعشه بر اندام درباریان انداختند.

به همین دلیل، رژیم شاه سخت به وحشت افتاد و چاره ای جز گلوله باران مردم ندید. شاه که در برابر قیام قهرآلود ملت، تاج و تخت خود را در حال زوال می‌دید، با رگبار مسلسل به جنگ مردم رفت و تهران را در 15 خرداد 42، به کشتارگاه مخوف و حمام خون تبدیل ساخت.

گویا شاه ایران خبر نداشت که «خون بر شمشیر پیروز است» و مردم مسلمان این کشور با عبرتی که از امام خود حسین(ع) گرفته‌اند هرگز مقابل هیچ شمشیر و گلوله‌ای سر تسلیم فرو نمی‌آورند.

چشم‌های منتظر به در پس از 55 سال

در این روز در بیشتر شهرهای کشور درگیری، راهپیمایی، برگزاری جلسات و سخنرانی بر ضد رژیم شاه و اعتراض به دستگیری امام(ره) صورت گرفت اما در بعضی شهرها مانند تهران، شیراز، تبریز و مشهد اعتراض‌ها از شدت و گستردگی بیشتری برخوردار بود که در اثر این حوادث تعداد زیادی کشته، مجروح یا زندانی شدند.

عاقبت افرادی که در 15 خرداد 42 در راهپیمایی شرکت کرده بودند، پس از درگیری با نیروهای ژاندارمری و گلوله مشخص نشد. برخی زخمی شدند و متواری، برخی دستگیر شدند و روانه زندان و برخی دیگر در دم به شرب گلوله به شهادت رسیدند.

آن زمان به دلیل خفقان بیش از حد شهر و واهمه‌ای که طرفداران رژیم پهلوی در دل مردم انداخته بودند، خانواده‌های داغداری که فرزندشان به حمایت امام خمینی(ره) در آن حادثه کشته شده بود، جرأت نداشتند سراغی از فرزندشان بگیرند.

کم کم رادیو و تلویزیون با سانسورهای شدید، آنچه در 15 خرداد 42 در تهران رخ داده بود را پخش کرد و چندی بعد تیتر تمام رسانه‌های داخلی و خارجی حمام خون تهران شد و موجی از نفرت و خشم علیه شاه در ایران و فراتر از مرزها به راه افتاد.

خانواده‌های بیشماری برای یافتن خبری از گمگشته خود ماه‌ها به صورت پنهانی در بیمارستان‌های مختلف سرک کشیدند و از فعالان و زندانیان سیاسی که آزاد شدند، سراغ یار خود را گرفتند اما خبری نیافتند.

سال‌ها بعد زمانی که قیام خرداد 42 به پیروزی انقلاب 57 منجر شد، اخبار آن روز هم اعلام شد و اسناد و مدارکی که بدست آمده بود نشان داد افرادی که در این قیام توسط رژیم شاه کشته شدند در گوری دسته جمعی یا اقسا نقاط شهر به خاک سپرده شده‌اند اما امکان شناسایی آن‌ها وجود ندارد.

اما هنوز خانواده‌های چشم براه قیام 15 خرداد 42، پس از گذشت 55 سال از آن حادثه تاریخی چشم براه عزیز خود هستند و با سنگ قبور یادگاری که برای عزیزشان تهیه شده، انس نگرفته‌اند.

پایان افسانه جدایی دین از سیاست

جنبش 15 خرداد، اگر چه واکنش طبیعی مردم مسلمان در برابر مصوبات خلاف اسلام و بازداشت امام خمینی(ره) بود و آزادی فوری ایشان را در بر نداشت اما اعتراض‌ها ادامه داشت و سرانجام علمای طراز اول کشور برای چاره‌ جویی، در تهران اجتماع کردند.

از طرفی مراجع تقلید، اعلامیه‌ای مبنی بر این که امام خمینی(ره) مجتهد جامع الشرایط و مرجع تقلید است و براساس قانون، از محاکمه و تعرض مصون است، صادر کردند سپس با انتشار این مطلب، رژیم خود به خود مجبور شد برای فرو نشاندن نارضایتی‌های عمومی، امام خمینی(ره) را در 18 فروردین سال بعد آزاد کند.

سرانجام قیام پانزده خرداد، به افسانه جدایی دین از سیاست که بیش از نیم قرن، از سوی استعمارگران و رژیم‌های دست نشانده آنان تبلیغ و ترویج شده بود، پایان داد و جداناپذیری اسلام از سیاست را، برای همگان آشکار کرد.

از آن پس اسلام راستین که تا دیروز جایی در مجامع علمی و روشن فکری نداشت، در میان نسل تحصیل کرده و به ویژه دانشگاهیان راه یافت و گام به گام گسترش پیدا کرد و فعالیت‌های سیاسی بر پایه اسلام به عنوان بزرگ‌ترین جریان سیاسی در ایران اوج گرفت و پیشرفت کرد و زمینه ساز انقلاب اسلامی شد.

براندازی رژیم پهلوی 

کشتار مردم در قیام خونین 15 خرداد، چهره رژیم شاه را که تا آن زمان تقصیرها را به گردن نخست وزیران خود می‌انداخت افشا نمود و انقلابیون پس از آن با عبور از راه‌های اصلاح طلبانه، سرنگونی نظام سلطنتی را خواستار شدند.

 در حقیقت قیام 15 خرداد، نقطه آغاز نهضت بازگشت به خویشتن در ایران شد به‌گونه‌ای که پس از آن حادثه انجمن‌های اسلامی در نقاط مختلف پدید آ‌مده و جو غیر اسلامی در دانشگاه‌ها و دیگر مجامع به آرامی شکسته شده و طلاب، دانشجویان و مردم وارد عرصه جدی مبارزه با رژیم شاه و براندازی این حکومت دون‌مایه شدند.

جرقه انقلاب اسلامی از 2 سال قبل از این واقعه زده شده و تا سال 43 که به آزاید امام خمینی(ره) برسد، ادامه داشت. در این دوره حرکت‌های اعتراضی مردم به رژیم بیشتر رنگ و بوی مذهبی گرفت و حوزه‌های علمیه و در رأس آن‌ها خمینی کبیر پرچمدار مبارزه شدند.

این قیام مردمی مبدا انقلاب اسلامی و منشاء تحولات وسیع داخلی و بین‌المللی شد به‌گونه‌ای که امام خمینی(ره) در تاریخ 1 شهریور 49 فرمودند "15 خرداد از خاطره‌ها محو نخواهد شد و باید در سالروز آن، هر چه بیشتر آن را زنده نگه داشت، پانزده خرداد که مصادف با دوازدهم محرم بود؛ سند زنده مخالفت شجاعانه ملت ایران در مقابل استبداد عمال اجانب و استعمار چپ و راست بود".

آنچه پشت پرده این واقعه تاریخی است هنوز برای بسیاری از جوانان نسل چهارم و پنجم انقلاب ناشناخته است، اما همانطور که رهبر کبیر انقلاب اسلامی گفته باید در سالروز این رویداد بزرگ، هرچه بیشتر آنرا زنده نگه داشت تا فردای ایران سربلندتر از دیروزش رقم بخورد.

انتهای پیام/ ت