روشنفکری و ارتجاع در نقاط بسیاری با هم تلاقی پیدا می‌کنند

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، دهمین همایش حکمت مطهر صبح امروز با حضور و سخنرانی عزت الله ضرغامی رئیس رسانه ملی کار خود را آغاز کرد و دقایقی دیگر با سخنرانی غلامعلی حداد عادل به کار خود ادامه خواهد داد.

عزت الله ضرغامی در این همایش با موضوع حدت از دیدگاه شهید مطهری سخنرانی کرد. وی گفت: انتخاب خوبی از سوی ستاد بزرگداشت شهید مطهری صورت گرفت که امسال را با عنوان وحدت نامگذاری کرد. 

رئیس رسانه ملی ادامه داد: یکی از ویژگی‌های بارز شهید مطهری توجه ایشان به نیازهای روز جامعه بود این ویژگی یعنی اولویت سنجی و مسئله یابی او را از دیگر متفکران جدا و متمایز می‌کند. 

به گفته ضرغامی شهید مطهری استاد مسئله یابی بود و این را می‌توان در همه آثار ایشان مشاهده کرد. اگر شهید مطهری امروز در میان ما بود زمان و تلاش زیادی را مصروف اصل وحدت می‌کرد. 

رئیس صدا و سیما جمهوری اسلامی خاطرنشان کرد: ایشان در همان زمان هم  درباره مسئله وحدت کم حرف نزدند و اگر بتوان مجموعه نظرات ایشان را درباره وحدت مستقلا در کتابی جمع کنیم کار بسیار ارزشمندی است. 

وی با بیان اینکه نظرات استاد شهید مطهری درباره وحدت بسیار صریح و کاربردی است، افزود: ایشان از کلی گویی که خوش آیند همگان است دوری می‌کند و به بحث‌های رفتاری و کاربردی ورود پیدا کرده است. این ویژگی در توان همه کس نیست و فقط از ایشان برمی‌آید. شهید مطهری به طور صریح تکلیف انقلاب اسلامی را با مسئله وحدت روشن و مشخص کرده است. 

ضرغامی اظهار کرد: در یک دسته بندی می‌توان گفت شهید مطهری درباره وحدت هم به بحث‌های ایدئولوژیک پرداخته و هم بحث‌های رفتاری را مطرح کرده است که از نظر ایشان بسیار اهمیت دارد. اصل وحدت فقط به ایدئولوژی و بحث‌های نظری منحصر نمی‌شود بلکه ما نیازمند رفتار درست در زمینه وحدت هستیم. در مرحله سوم شهید مطهری راه‌حل‌های عملی و کاربردی مشخصی در خصوص وحدت ارائه می‌دهند. و در مرحله بعدی بحث‌های مفیدی درباره موانع وحدت دارند. 

رئیس رسانه ملی افزود: برخی از موانع وحدت نیاز امروز ماست زیرا برای کاربردی کردن وحدت در جامعه اسلامی امروز پیدا کردن موانع وحدت و از بین بردن آنها بسیار ضروری و مهم است. 

ضرغامی در ادامه امهات بحث‌های استاد شهید مرتضی مطهری درباره وحدت را به طور خلاصه شرح داد و درباره هر موضوع با قرائت بخشی از نوشته‌های این استاد نکات اخذ شده را تبیین کرد. 

رئیس صدا و سیمای جمهوری اسلامی خاطرنشان کرد: بنابر دیدگاه شهید مطهری منظور ما از وحدت اسلامی این نیست که بین مذاهب به وحدت برسیم و یکی از فرقه‌ها یا مذهب اسلامی را جدا کنیم و یا اینکه مذهب جدیدی اختراع کنیم و همه به آن باور بیاوریم، اصلا این طور نیست. ایشان تسریع دارد که بحث گفتگو، منطق، استدلال و مباحثه بین فرق و مذاهب اسلامی بسیار مهم و اساسی است. ایشان در عبارت دقیقی می‌گویند که منظور ما از وحدت اتحاد میان مسلمین است نه اتحاد در مذهب. 

وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: از دیدگاه شهید مطهری وحدت یک امر اصیل است. ایشان باور دارند که در تفکر اسلامی موضوع وحدت اصالت داردو به هیچ وجه یک بحث تبعی، اعتباری و عرضی و روبنایی نیست. که برحسب جبر زمانه به آن مقید باشیم. از نظر ایشان وحدت مسئله‌ای زیربنایی است و این را می‌توان از منابع اصیل اسلامی برداشت کرد. 

ضرغامی در بخش دیگری از سخنانش گفت: بسیاری از بحها و درگیریهایی که در جامعه ما رواج پیدا می‌کند، از اساس بحثهای فکری و نظری نیستند بلکه بیشتر جنبه رفتاری دارند. اما همین بحثها به جایی می رسند که از اساسا با تفکر اسلامی و اصل اسلام مغایرت پیدا می‌کنند. شهید مطهری با اشاره به برخی تندرویهای رفتاری از در هر دو جریان تشیع و تسنن می‌نویسند که تندرویها چه در شیعه و چه در اهل تسنن مانند دو لبه قیچی هستند که اگر چه دو تا هستند ولی در یک محور مشترکند و آن محور اینها را به هم متصل می‌کنند، آنها با هم برای یک هدف کار می‌کنند و کار بریدن را انجام می‌دهند اما چیزی که در پی فعالیتهای آنها بریده و قطع می‌گردد «ریشه اسلام» است.

وی ادامه داد: یکی کافی را از اعتبار می‌اندازد، دیگری صحیح بخاری را، یکی از امام صادق(ع) را و دیگری امام شافعی را. شهید مهری اعتقاد دارند که این بحث‌ها و ریشه‌های آنها در خارج از مرزهای جهان اسلام شکل می‌گیرد، برای ایجاد تفرقه بین مسلمانان. آنها اصلا متخصص برای این امر تربیت می‌کنند و انصافا هم در این زمینه طراحی دقیق و قدرتمندی دارند.

رئیس رسانه ملی خاطرنشان کرد: مثلا فارغ از بحثها و گرایشات سیاسی، اتفاقی که در جریان فتنه 88 رخ داد کاملا یک جریان افتراقی از بیرون بود که می‌خواست در میان آحاد مردم ما اختلاف و افتراق بیندازد. گزینه‌های روی میز غربی‌ها فقط توپ و تانک نیست، یکی از گزینه‌های همیشگی دشمن که همواره روی میز است اختلاف افکنی میان مسلمانان و افتراق بین ملتها و دولتهای اسلامی است. شما ببینید آنها با تفرقه افکنی چه بلایی بر سر برخی از کشورهایی که به بیداری اسلامی رسیده بودند آوردند. برخی از رهبران انقلاب این کشورها هم نادانی کردند و آن انقلابهای بزرگ را به انحراف کشاندند. شهید مطهری می‌گوید مراقب این توطئه‌ها باشید.

وی ادامه داد: بسیاری از همین جریانات وهابی و تکفیری اصلا به دنبال بحث فکری و نظری نیستند، به گفته قرآن اینها می‌خواند فساد و گناه کنند و برای خودشان تئوری‌ساز می‌کنند در حالی که خودشان هم اعتقادی به آن اندیشه ها و تئوری‌ها ندارند. تئوری‌های آنها در واقع سفارشی است.

ضرغامی با اشاره به کتاب «نهضتهای صد ساله» شهید مطهری گفت: ایشان در این کتاب از چهره‌هایی یاد می‌کنند که در راه اتحاد مسلمانان و همچنین مبارزه با استعما تلاش کرده‌اند و در این زمینه برای رسیدن به وحدت راهکارهای عملی ارائه می‌دهند. مثلا توصیه می‌کنند که معتقدان به فرق مختلف اسلامی باید متانت خود را حفظ کنند، یکدیگر را سب نکنند، به یکدیگر تهمت و دروغ نبندند، اعتقادات یکدیگر را مسخره نکنند و نهایتا می‌نویسند حدودی را که اسلام برای دعوت از غیرمسلمانان به اسلام برشمده را درباره خودشان رعایت کنند.

رئیس سازمان صدا و سیما به دیدارش با آیت‌الله سیستانی اشاره کرد و گفت: با ایشان حرفهای زیادی زدیم که البته آنها را رسانه‌ای نکردیم، از جمله مواردی که ایشان خیلی بر آن تاکید داشتند مسئله وحدت بود. ایشان تاکید کردند که هر کاری که جمهوری اسلامی تا کنون برای استقرار وحدت انجام داده خوب بوده و باید به پله‌های بالاتر برویم و کارها را افزایش دهیم. ایشان فرمودند ما که در عراق هستیم به خوبی نتیجه فتنه و افتراق و اختلاف را می‌بینیم و درک می‌کنیم؛ اصلا نباید به سمتی برویم که به اختلاف‌افکنی منجر شود.

به گفته ضرغامی وحدت آنقدر مهم است که شهید مطهری در مقاله «الغدیر و وحدت اسلامی» اساسا موضوع غدیر را ذیل بحث روز غدیر مطرح می‌کند، زیرا اساسا غدیر با این هدف مطرح شد که مسلمانان نتفرق نشوند و با هم وحدت داشته باشند. مسئله اینجاست که اختلافات شیعه و سنی آنقدر محدود است که در نسبت با اشتراکات آنها اصلا به حساب نمی‌آید اما دشمن آنقدر سرمایه‌گذاری کرده که امروز به جایی رسیده‌ایم که مسلمانان به جان هم می‌افتند و دست به جنایت می‌زنند.

ضرغامی سپس به شخصیتهای تاریخی و مذهبی مانند احمد حنبل و ابن تیمیه اشاره کرد و گفت: تکفیریها و وهابیها با اتصال خودشان به این دو چهره شناخته شده قصد دارند برای تکفیر شیعه ریشه‌های تاریخی بسازند و این یک دروغ بزرگ است؛ آنها با موجه جلوه دادن تکفیر شیعیان جنایاتی را انجام می‌دهند که در تاریخ بشر هم سابقه نداشته یعنی بربریت هم دست به چنین جنایانتی نزده است. نکته اینجاست که این جنایات را در برابر دوربینها انجام می‌دهند تا ماهواره‌ها آن را به همه جهان نشان دهند. جنایاتی که حتی ذکر آنها خاطر انسان را آزرده می‌کند. آن‌وقت اینها را به اسم اسلام انجام می‌دهند.

وی افزود: مبانی فکری وهابیت و تکفیریها به محمد عبدالوهاب می‌رسد که از 200 سال پیش با شعارهای روشنفکر شروع به ترویج افکار تکفیری می‌کند. اساسا در تاریخ جریان روشنفکری و ارتجاع در جاهای مختلفی با هم تلاقی پیدا می‌کنند. ابتدا بحثهای وهابیت در قالب جریان روشنفکری مطرح شد. اینها می‌گویند عبدالوهاب بحث‌های ابن تیمیه را در تکفیر شیعیان بسط داده، در حالی که اصلا چنین نیست. بلکه وهابیت حتی آراء خود ابن تیمیه را تحریف کرده‌اند و به اسم او رواج می‌دهند.

رئیس رسانه ملی با بیان اینکه وهابیت شکل گرفته تا اهداف دشمنان اسلام را عملی کند، افزود: حملات انتهاری آنها کاریکاتوری از حرکت استشهادی شیعیان است تا بتوانند این حرکت شیعیان را تخریب کنند. جوانان را با شستشوی فکری و قرنطینه‌های اعتقادی به جایی می رسانند که آماده عملیاتهای انتحاری باشند.

ضرغامی در بخش دیگری از سخنانش گفت: خود شهید مطهری به لحاظ رفتاری بسیار به وحدت پایبند بود، ایشان با اینکه از منتقدان بزرگ مرحوم شریعتی بودند و در جلسات علمی و خلوت این را بیان می‌کردند اما هیچ وقت در زمین دشمن بازی نکردند و باعث نشدند که چیزی با عنوان دعوای شریعتی و مطهری ایجاد شود. این خیلی مهم است که استاد مطهری به این دام نیفتادند و با همه قوت فکری‌ای که داشتند، عملا سکوت کردند. زیرا گاهی برخی از عکس‌العملها ممکن است نتایج کار را برعکس کند و شهید مطهری به این موضوع کاملا آگاه بودند.

وی تاکید کرد: باید ببینیم چه کسی از خروجی بحثها و حرفهایمان سود می‌برد و آیا ورود به برخی از حرفها و بحثها ضرورت دارد؟ اگر همین یک نکته را از شهید مطهری یاد بگیریم بسیاری از مشکلات جهان اسلام حل می‌شود. اشاره من بیشتر به فضای سیاسی کشور است. آیا اگر شهید مطهری امروز بود، برخی از این بحثها را که در کشور ما مطرح است، مطرح می‌کرد؟

رئیس سازمان صدا و سیما یادآور شد: در جریان فتنه 88 رهبر معظم انقلاب بارها تاکید کردند که اختلاف نظرهایتان را به سطح عمومی نرسایند؛ تازه آن اختلاف‌نظرها بیشتر اجرایی بود نه نظری و اعتقادی. اما عده‌ای دعوای خواص را به میان مردم کشاندند. رهبر انقلاب تاکید داشتند که شما همه در یک کشتی سوارید و غرق شدن این کشتی به ضرر همه ما است. نباید به شیوه‌ای به گونه‌ای باشد که بخواهیم هر کس مانند ما فکر نمی‌کند ضربه بخورد. گاهی لازم است پایما را روی خودمان بگذاریم.

انتهای پیام/