تحلیل روس‌ها؛ طرح آمریکا برای توافق جدید با ایران یک اولتیماتوم است
روزنامه «ایزوستیا» روسیه به بررسی این موضوع پرداخته که واشنگتن چه هدفی را از اعمال فشار بیش از اندازه بر تهران دنبال کرده و اولتیماتوم جدید آمریکا چه عواقبی برای ایران و شرکای خارجی‌اش خواهد داشت؟
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، روزنامه «ایزوستیا»، چاپ مسکو در تحلیلی نوشته است: واشنگتن رویارویی خود با تهران را وارد مرحله تازه‌ای نموده است. به دنبال خارج شدن از توافق هسته‌ای، کاخ سفید خواستار اجرای یک دوجین درخواست از تهران شده که در واقع غیرقابل اجرا هستند. درغیر این صورت جمهوری اسلامی را تحریمهای بی سابقه ای تهدید کرده است.
برنامه 12 ماده‌ای آمریکا و پاسخ سریع و قاطع تهران به آن
راهکار جدید ایالات متحده در قبال ایران که در تاریخ 21 ماه مه (31 اردیبهشت) توسط "مایک پامپئو" وزیر امور خارجه اعلام شد، تمامی امیدهای باقی مانده در مورد برخورد سازنده تر، بعد از اقدام شدیدالحن و یکجانبه آمریکا در خروج از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را از بین برد و این دیپلمات آمریکایی برنامه جدیدی را اعلام کرد که بیشتر از اینکه یک پیشنهاد باشد، یک اولتیماتوم و تعیین ضرب الاجل است.
پامپئو از جمهوری اسلامی خواسته تا 12 شرط را برای انعقاد توافق جدید هسته‌ای اجرا کند که از جمله مهمترین آنها این است: تهران باید غنی سازی اورانیوم بر اساس مجوز توافق هسته‌ای سال 2015 را متوقف کرده، اجازه بازرسی از تمامی تاسیسات خود را صادر کرده، دست از حمایت از نیروهای حوثی در یمن برداشته، نظامیانش را از سوریه خارج ساخته و دیگر اسرائیل را تهدید نکند. در صورت عدم اجرای این درخواستها تحریمهای شدیدالحن بی سابقه ای در انتظار تهران خواهد بود.
آمریکا چکاره است که برای دیگران تعیین تکلیف کند
واکنشها به این تهدیدهای جدید که به سختی می توان نام را پیشنهاد نامید، بدون درنگ صورت گرفت. اتحادیه اروپا در این طرح، گزینه ای برای دفاع از تهدید گسترش هسته‌ای ندیده و از موضع گیری واشنگتن بشدت انتقاد کرد. ضمن اینکه کشورهای اروپایی تا قبل از سخنرانی وزیر خارجه آمریکا، تصمیم خود مبنی بر آمادگی برای پایبندی به اصول برجام را اعلام کرده بودند. شدیدترین واکنش از سوی خود مقامات تهران بود. "حسن روحانی" رئیس جمهوری ایران، استقلال و حاکمیت جمهوری اسلامی را به دولت آمریکا یادآور شده و گفت: «آمریکا چه کسی است که برای ایران یا سایر کشورهای جهان تعیین تکلیف کند؟»
به گفته "جاناتان کریستول" کارشناس مسائل سیاسی آمریکایی، طرح جدید واشنگتن در واقع این خواسته از ایران است که ماهیت اصلی خود را تغییر داده و بطور اساسی در سیاست خارجی خویش تجدید نظر کند که چنین مسئله ای غیرممکن است. طبق ارزیابی وی، هنوز مشخص نیست که پامپئو روی چه حسابی تصور کرده که چنین درخواستهایی ممکن است اجرا شود. ضمن اینکه تحریمهای آمریکا نیز تنها در صورتی موثر خواهند بود که همه کشورهای جهان از آنها حمایت کنند. و اگر آمریکا روابط فراآتلانتیکی خود را به خطر انداخته و موفق شود حداقل با اروپا در مورد این برخورد به توافق برسد، بعید است روسیه و چین با چنین روشی کنار بیایند.
مجله «پولیتیکو» نیز به نقل از تحلیلگران یادآور شد که امکان موافقت تهران برای نشستن بر سر میز مذاکرات جدید بسیار کم است و هنوز مشخص نیست که دولت ترامپ چگونه می تواند ائتلاف گسترده ای برای وادار کردن تهران به مذاکره تشکیل دهد. در حال حاضر حتی شرکای اروپایی واشنگتن نیز از سیاست کنونی در قبال ایران حمایت نمی کنند.
آمریکا در رویارویی با جمهوری اسلامی تنها باقی مانده است
خودداری آمریکا از پایبندی به برجام در نتیجه ماهیت تحریمهای ثانوی که قرار است مرحله به مرحله در ماههای آینده اعمال شوند، می تواند عواقب جدی برای شرکای تجاری ایران به همراه داشته باشد. کشورهای اروپایی که از روابط تجاری با تهران حمایت می کنند، بلافاصله از غیرقابل بودن برخورد آمریکا سخن گفته و فعالانه به دنبال یافتن راه حلی برای خنثی کردن اقدامات واشنگتن هستند. این موضوع در نشست سران اتحادیه اروپا در صوفیه بلغارستان مطرح شده و رهبران اروپایی بار دیگر تاکید کردند که تا زمانی که خود ایران به تعهدات خویش در چارچوب برجام پایبند باشد، آنها نیز از توافق هسته‌ای حمایت خواهند کرد.
یک روز بعد از نشست سران صوفیه، کمیسیون اروپایی اعلام کرد که مکانیزمی برای توقف تحریمهای آمریکا علیه تهران در نظر گرفته است. مشابه این مکانیزم در سال 1996 و بعد از تحریمهای آمریکا علیه ایران، کوبا و لیبی نیز بکار گرفته شده بود.
علاوه بر این، اقدامات حقوقی خاصی نیز برای دفاع از شرکتهای اروپایی طرف همکاری با ایران در نظر گرفته خواهد شد. البته به عقیده "آندری باکلیتسکی" مشاور مرکز تحقیقات بین المللی مسکو، برخلاف دولت بیل کلینتون، دولت ترامپ، که از هم اکنون کشورهای اروپایی را بعد از تعرفه های گمرکی برای فولاد و آلومینیوم در معرض یک جنگ تجاری قرار داده، بعید است با اروپایی‌ها در این زمینه همدردی و همکاری خاصی داشته باشد.
یکی دیگر از عوامل مهم برای دور زدن تحریمهای آمریکا علیه ایران، مبادلات بازرگانی با ایران بر اساس یورو یا ارزهای دیگر به غیر از دلار است. علاوه بر اروپا، چین نیز کاملا ممکن است از "یوان" در معاملات خود با جمهوری اسلامی استفاده کند. این موضوع در مذاکرات تهران و مسکو نیز مطرح است.
ترامپ براستی چه هدفی را در قبال ایران دنبال می‌کند؟
برای سیاست خارجی آمریکا این برخورد مرسوم باقی مانده که سیاستهای خود را با روشی خاص بر دیگران تحمیل کند. البته جمهوری اسلامی، شرکایش در منطقه و شرکای فرامنطقه ایش و بطور کلی مخالفان سلطه گری آمریکا هنوز این امکان را دارند تا مانع از این شوند که حرکت "کیش" انجام شده از سوی واشنگتن که تهران را در وضعیت دشواری قرار داده، به "مات" تبدیل شود (اشاره به حرکت کیش و مات در بازی شطرنج).
در این بین هنوز یک سئوال پاسخ قطعی ندارد و آن اینکه آمریکا با چه هدف واقعی از برجام خارج شده و به اعمال فشار شدید بر ایران و شرکایش ادامه می دهد. حتی اظهارات رسمی مقامات واشنگتن در این رابطه ضدونقیض است و هدف واقعی دونالد ترامپ را مشخص نمی کند.
"جیک سالیوان" که یکی از طراحان توافق هسته‌ای با ایران بشمار می رود، در این باره گفته است، ترامپ اصلا موضع گیری مشخصی در باره ایران ندارد. سالیوان توضیح داده: «برای او بسیار مهم بود توافقی که دولت باراک اوباما با ایران منعقد کرده بود، از بین برود. برای ترامپ مهم نیست که بعد از آن چه اتفاقی خواهد افتاد. مسلما وی با توافقی جدید که به نام او ثبت شود، مشکلی نخواهد داشت. البته بعد از اقدامات و سخنان اعضای تیم او، هر نوع توافقهسته‌ای جدیدی تنها برای ترامپ یک محدودیت خواهد بود، نه یک هدف.»
انتهای پیام/
